Ülkemizde birçok sanayi sektöründe farklı atıklar ortaya çıkmaktadır. Değerlendirilemediği takdirde bu atıklar hem ekonomik kayıp hem de çevre kirliliği oluşturmaktadır. Bu atıkların büyük bir kısmını da balık atıkları oluşturmaktadır. Balık işleme endüstrisinde balıkların %40’lık kısmı insan tüketimine uygunken deri, baş ve iskeletler başta olmak üzere %60’ı atık olarak çıkmaktadır. Bu atıklarda %30 civarında kollajen proteini bulunmaktadır.
Projemiz kapsamında önemli bir ekonomik kayıp olan balık atıklarının geliştirilecek prosesler ile balık jelatini, protein tozu ve biyoaktif peptid üretimi için kullanılması, atık miktarının ve çevre kirliliğinin azaltılması ve bu süreçte yüksek katma değerli, ilk defa üretilecek yerli ve milli balık kökenli fonksiyonel ürünler üretilmesi planlanmaktadır.
Bu ürünlerin, balık atıklarından üretilebildiği ulusal ve uluslararası akademik çalışmalarla ispatlanmış ve yurtdışında sanayiye aktarımı artarak devam etmektedir. Ülkemizde aktarımın yapılamaması nedeniyle önemli bir fırsat kaybı yaşanmakta, atık miktarı artması nedeniyle çevresel etkiler görülmekte, giderek artan tüketimin yerli kaynaklarla karşılanamaması ve ithal tedariğe yönelme nedeniyle ekonomik kayıplar oluşmaktadır.
Projemiz, ayrıca On Birinci Kalkınma Planı hedeflerinden biyoteknoloji, gıda güvenliği ve sürdürülebilir çevre başlıklarına ve Sıfır Atık Projesine de pozitif katkıda bulunacaktır.
Proje kapsamında üretilecek Balık jelatini, Protein tozu ve Biyoaktif Peptid ürünlerinin potansiyel müşteri grupları aşağıda belirtilmiştir.
- Proteince zenginleştirilmiş ürün üreten gıda firmaları,
- Gıda takviyesi üreten firmalar,
- Gıda firmaları ve jelatin üreticileri,
- Protein tozu üreticileri,
- Amatör ve profesyonel sporcular,
- Gelişme çağındaki çocuklar,
- Protein gıda takviyesi kullanan hastalar,
- Form ürünleri tüketmek isteyen bireyler
Öğr. Gör. Şefik TEKLE
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Kaman Meslek Yüksekokulu Gıda İşleme Bölümü